Ocaña, retratointermitente
VENTURA PONS (1978) | i.h.k.v. BAFF
Een intiem portret van Ocaña, een performancekunstenaar, schilder en Spaanse LGBT-rechtenactivist die zich verzette tegen de conventies die in Barcelona heersten tijdens de laatste jaren van Franco's dictatuur.
Deze Spaanse documentaire, het debuut van Ventura Pons (1945–2024), biedt een opvallend en intiem portret van het Barcelona van na Franco aan de hand van het leven en de stem van José Pérez Ocaña (1947–1983), een Andalusische kunstenaar en LGBT-rechtenactivist.
De film, die in première ging in de sectie Un certain regard op het filmfestival van Cannes in 1978, ontvouwt zich door middel van Ocaña's eigen woorden en aanwezigheid, en vertelt over een onconventioneel leven waarin openlijk wordt ingegaan op religie, fetisjisme, seksualiteit en de uitdagingen van een leven buiten de maatschappelijke normen. In wezen is de documentaire zowel een zelfportret als een kroniek van Barcelona in de beginjaren van de transitie, waarin de fragiele zichtbaarheid wordt vastgelegd van een homogemeenschap die nog steeds werd vervolgd onder de wet op “sociale gevaarlijkheid”, een instrument van repressie uit het Franco-tijdperk dat ook na de dood van de dictator nog bleef bestaan.
Met een mix van openhartigheid en theatraliteit confronteert Ocaña bij elke gelegenheid de conventies. Identiteit wordt gepresenteerd als weerbarstig tegen classificatie, met de uitspraak: “Ik geloof alleen in mensen.” De film verweeft Ocaña's overwegingen met openbare optredens en met zijn visuele werk als schilder en beeldhouwer. Even onorthodox zijn de reflecties over religie en politiek. Formele instellingen, van politieke partijen tot de katholieke kerk, worden op afstand gehouden, terwijl er een libertaire geest openbloeit – niet geworteld in doctrine, maar in de Andalusische volkscultuur en de feestelijke rituelen van populaire devotie.terwijl er een libertaire geest naar voren komt – niet geworteld in doctrine, maar in de Andalusische volkscultuur en de feestelijke rituelen van populaire devotie.
Ventura Pons – Ocaña, retrat intermitent
1978, 80 minuten, kleur, Spaans gesproken, Engelse ondertitels
Vertoning in het kader van BAFF – Brussels Art Film Festival (12-16 november 2025)